การเลี้ยงหอยขมในวงบ่อซีเมนต์

ความรู้เบื้องต้นในการเลี้ยงหอยขม

หอยขม เป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่ายที่สุด คิดจะเลี้ยงเพื่อเป็นงานอดิเรกหรือเลี้ยงเพื่อหารายได้เสริมก็ได้ การเลี้ยงหอยขมในวงบ่อซีเมนต์ นั้นใช้ต้นทุนน้อย รายได้ก็ดีพอสมควรขึ้นอยู่กับปริมาณ และการใส่ใจดูแลของเรา หอยขมไม่ได้นิยมแต่ทำอาหารอย่างเดียว สำหรับใครที่อยากเลี้ยงไว้เพื่อไปจำหน่ายให้คนที่เขาชอบสะเดาะเคราะห์ก็มีมากมายตามวัดทั่วไป ได้บุญด้วยเป็นอาชีพด้วย หรือถ้าใครชอบทานหอยขม ก็เมนูมากมาย ไม่ว่าจะเป็นตำหอยขม, ยำหอยขม, ขั้วหอยขม, ก้อยสุกหอยขม, ลาบหอยขม, แกงอ่อมหอยขม, แกงคั่วหอยขม, หอยขมผัดฉ่า, หอยขมผัดพริกแกง เมนูเด็ดๆ ทั้งนั้น

หอยขม เป็นสัตวน้ำเลี้ยงง่าย และทนต่อสภาพน้ำเสียได้ดีจึงน่าจะเป็นสัตว์น้ำที่ควรได้รับความสนใจประกอบกับข้อมูลต่างๆ ทางด้านการเลี้ยงหอยขมในกระชัง เพื่อลดการเก็บหอยตามลำคลองที่น้ำไม่สะอาด และยังสร้างความปลอดภัย ให้การบริโภคโดย ปลอดภัยจากสารพิษตกค้างได้อีกทางหนึ่ง

การเตรียม พันธุ์หอยขม

โดยทั่วไปให้เตรียมลงบ่อละ 1 – 2 กิโลกรัม อาจรวบรวมจากแหล่งน้ำธรรมชาติ และในบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำทั่วไป แต่ควรเลือกตัวที่มีขนาดใหญ่ ไซส์เดียวกับที่นำมาบริโภคได้ แล้วนำหอยขมที่รวบรวมได้ล้างทำความสะอาด และขังหอยทิ้งไว้ 1 วัน เพื่อให้หอยคายตะกอนออกมา ขณะเดียวกันก็คัดเลือกหอยขมที่ยังมีชีวิตอยู่ โดยสังเกตได้จากการนำหอยขมไปแช่น้ำทิ้งไว้ถ้าหอยขมคว่ำตัวติกับภาชนะแสดงว่าหอยขมยังมีชีวิตอยู่

การเลี้ยงและดูแลหอยขม

การเลี้ยงและดูแลหอยขม โดยปกติหอยขมจะดูดกินอาหารจากตะไคร้น้ำที่จับตามกิ่งไม้หรือทางมะพร้าวที่เราใส่ลงไปในบ่อ และหอยขมจะดูดกินซากเน่าเปื่อยของใบไม้ปริมาณในการใส่ควรใส่ให้เหมาะสมไม่ใส่มากจนเกินไปน้ำจะเน่าเร็ว การเปลี่ยนน้ำและล้างบ่อก็ใช้การดูดน้ำออกทางสายยางและปล่อยน้ำเข้าเพื่อล้างซากที่เน่าในน้ำ เปลี่ยนประมาณเดือนละ 1-2 ครั้ง หรือให้สังเกตุดูว่าน้ำเน่าและส่งกลิ่นก็สามารถเปลี่ยนได้เหมือนกัน

หอยขม เป็นหอยที่มีเพศทั้งผู้และเพศเมียในตัวเดียวกัน จึงสามารถผสมพันธุ์ได้ด้วยตัวเองหรืออาจะมีผสมพันธุ์ข้ามตัวก็มี หอยขมเลี้ยงง่ายขยายพันธุ์เร็วเลี้ยงไม่นานก็ออกลูกและสามารถนำมาขายหรือรับประทานได้แล้ว จึงมีหลายพื้นที่ที่นิยมเลี้ยงหอยขมกัน เลี้ยงหอยขมก็จะมีทั้งเลี้ยงแบบในบ่อน้ำใหญ่ที่เคยเลี้ยงปลาก็สามารถเลี้ยงได้ หรือในบ่อปูน บ่อกลมปูนได้หมด

การให้อาหาร

นอกจากเศษใบไม้ที่ใส่ลงไปแล้วก็สามารถใส่ปุ๋ยคอกเสริมเล็กน้อยหว่านประมาณ 1 กำมือ ก็พอและก็รำข้าวเสริมด้วยก็ได้ หอยขมที่นำมาเลี้ยงถ้าเป็นตัวที่ใหญ่พร้อมจะเป็นพ่อแม่พันธุ์ก็จะใช้เวลาไม่นานที่เขาจะผสมพันธุ์ และออกลูกเร็ว เลี้ยงประมาณ 3 เดือน หรือสังเกตดูว่าลูกหอยใหญ่ขึ้นมาระดับหนึ่ง เราก็คัดเอา พ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ออก จะคัดขายหรือเก็บไว้เพาะในบ่อใหม่ก็ได้ ซึ่งหอยขมตัวหนึ่งจะสามารถออกลูกหอยได้ประมาณ 30-50 ตัว และหลังจากที่คัดพ่อพันธุ์แม่พันธุ์หอยขมออกแล้ว อีกประมาณ 2 เดือน ก็คัดเอาหอยขมที่ได้ขนาดออก จะสามารถเก็บได้เรื่อยๆ ในระยะเวลาทุกๆ 2 – 3 เดือน จะเห็นได้ว่าสามารถเก็บหอยขมได้ตลอดทั้งปีเลยทีเดียว

การเตรียมสถานที่ และวิธีการเลี้ยงหอยขม

วิธีเตรียมบ่อปูนซีเมนต์ในการเลี้ยงหอยขม การเตรียมบ่อในการเลี้ยงหอยขม สำหรับบ่อปูนกลมการเตรียมบ่อใหม่ ก็จะทำการฆ่าเชื้อและกลิ่นของปูน ถ้าบ่อปูนซื้อมาใหม่ ให้ทำการแช่น้ำด้วยด่างทับทิม ถ้าบ่อขนาด 80 เซ็น ก็ใส่ประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ หรือ บ่อ 1 เมตร ก็ประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ แช่ไว้ประมาณ 3-4 วัน หรือจนหมดกลิ่น หากอยากแช่ด้วยใบหูกวางและก็เกลือทะเลก็ได้ เมื่อแช่บ่อจนบ่อหมดกลิ่นแล้วก็ล้างให้สะอาด
บ่อที่ซื้อมาควรทำท่อน้ำล้นไว้ด้วย เพื่อกันไม่ให้น้ำล้นหอยจะไม่ไต่หนี
ใส่ดินโคลนตมหรือดินร่วนปนทรายประมาณ 10-20 เปอร์เซ็นต์ของบ่อ น้ำประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ใส่พืชน้ำกิ่งไม้, ก้านมะพร้าว ให้เขาได้เกาะและดูดกินอาหาร สำหรับผักตบชวาก่อนนำลงในบ่อก็ควรแช่ต่างทับทิบ เพื่อฆ่าเชื้อโรคด้วย เมื่อนำมาเลี้ยงหอยขมเขาจะได้ไม่ติดเชื้อ
ก่อนใส่หอยลงในบ่อ ให้ใส่น้ำหมักชีวภาพหรือสะดวกก็ใส่ EM ที่หาซื้อได้ง่าย ใส่ประมาณ 1 ฝา และก็กากน้ำตาล 1 ฝา
ควรใส่ทุกอย่างเตรียมก่อนปล่อยหอยขมลงปล่อยประมาณ 5 – 10 วัน ก็จะเป็นการดีเพราะว่าตะไคร้น้ำจะเริ่มจับที่ทางมะพร้าวและก็เศษใบไม้ก็เริ่มเปื่อยแล้ว
สถานที่วางบ่อควรอยู่ใต้ร่มไม้ ไม่โดนแดดแรงๆ ตรงๆ ปริมาณในการปล่อยหอยขมลงในบ่อกลม หอยขมพ่อแม่พันธุ์ประมาณ 1-2 กิโลกรัม ประมาณ 60-100 ตัว เลือกพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ตัวใหญ่ๆ ไว้ก็จะเป็นการดี หาได้ตามแหล่งน้ำธรรมชาติหรือซื้อได้ตามชาวบ้านที่หามาขายตามตลาด

การกำจัดแมลงหรือศัตรูที่สำคัญของหอยขม

ที่ต้องคอยระวังโดยเฉพาะลูกอ่อน ได้แก่ ปลาไหล ปลาดุก ตะพาบน้ำ และยาปราบศัตรูพืช จึงต้องระมัดระวังในเรื่องนี้ด้วย

ช่องทางการจัดจำหน่าย/การตลาด

หอยขมเป็นหอยที่นิยมนำมาทำเป็นอาหารที่แสนอร่อยหลายๆ เมนู หรือจะนี่งจิ่มแจ่วเฉยๆ ก็อร่อย ถ้าตามร้านอาหารก็มักจะนิยมนำไปทำเป็นแกงคั่วหอยขม หรือแล้วแต่เมนูที่แม่ครัวพ่อครัวคิดดัดแปลงเมนูกันขึ้นมาให้อร่อย หอยขมราคาไม่แพง

- ถ้าแบบที่ยังไม่ต้มไม่จิ้มเอาเนื้อแล้ว ก็อยู่ราคาประมาณกิโลละ 40 -50 บาท แต่ถ้าต้มแล้วขายเป็นตัวหอยก็จะอยู่ที่ราคา 60 – 100 บาท
- ส่วนที่เป็นเนื้อหอยแบบแคะเปลือกออกจำหน่าย ราคาส่งอยู่ที่ 85 – 110 บาท ต่อกิโลกรัม ซึ่งราคาสามารถขึ้นลงได้ตามฤดูกาล

ในเรื่องของการทำการตลาดเพื่อจำหน่ายหอยขมนั้น ในช่วงแรกต้องเน้นทำการตลาดเอง ด้วยการบุกเบิกไปจำหน่ายตามตลาดนัด ติดต่อจำหน่ายให้กับร้านอาหารต่างๆ ที่เป็นร้านขึ้นชื่อ และมีเมนูแกงคั่วหอยขมอยู่ในเมนูของร้าน จะทำให้เป็นที่รู้จักของร้านอาหารมากขึ้น เมื่อลูกค้าบอกกันไปปากต่อปาก จะทำให้มีคนเข้ามาติดต่อขอซื้อขึ้นตามไปด้วย

ไม่ว่ากำลังทำอะไรอยู่ แล้วอยากขายหรือหาตลาดให้ได้ สิ่งที่คุณต้องทำคือ ฝึกฝน ทำซ้ำแล้วซ้ำอีกอาจใช้เวลา 1-2 เดือน หรืออาจมากกว่านั้น ลองให้คนในครอบครัวทาน ศึกษาให้ครบรอบด้านเกี่ยวกับสิ่งที่ทำ เช่นการเลี้ยงหอยขม ก็ต้องศึกษาว่าธรรมชาติของการเลี้ยงหอยขม ชอบน้ำ ดิน และอากาศแบบไหน ศัตรูและแมลงมีอะไรบ้าง จะวางแผนอย่างไร เพื่อเป็นเกษตรผสมผสาน เผื่อราคาตัวหนึ่งไม่ดี ก็ยังมีตัวหนึ่งพยุงไว้อยู่ ศึกษา เรียนรู้ ลงมือทำ แก้ไขไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะลงตัว การตลาดแบบออนไลน์ เช่น ผ่านทางช่องทางยูทูบ เฟซบุ๊ก และไลน์

อ้างอิงแหล่งที่มา :

เลี้ยงหอยขมในวงบ่อซีเมนต์ ใช้พื้นที่น้อย หอยสะอาด อาชีพเสริมของครู กศน. https://www.sentangsedtee.com/farming-trendy/article_91687 (06/06/2563)
เลี้ยงหอยขมครบวงจร ลงทุนซื้อพันธุ์เพียงครั้งเดียว จับส่งทำสร้างรายได้ตลอดปี https://www.technologychaoban.com/bullet-news-today/article 77613 (06/06/2563)
หอยขม วิธีเลี้ยงหอยขมในบ่อปูน เลี้ยงง่ายรายได้ดี http://wowin.th/H230 (06/06/2563)
เลี้ยงหอยขมในวงบ่อซิเมนต์ใช้พื้นที่น้อย-โตเร็ว-รายได้งาม https://www.nationtv.tv/main/content/378549386/ (06/06/2563)
เลี้ยงหอยขมในวงบ่อซีเมนต์ www.sarakasrt.com