มหัศจรรย์พันธุ์”ไม้ขุดล้อม” อีกหนึ่งอาชีพทำเงินที่น่าสนใจ
ไม้ขุดล้อม
การขุดล้อม ย้ายปลูกต้นไม้ (Transplanting)
หมายถึง การดำเนินการย้ายต้นไม้จากที่เดิมไปยังที่แห่งใหม่ โดยที่ต้นไม้นั้นยังคงมีชีวิตอยู่ หรือหมายถึงเปลี่ยนทิศทางของกิ่ง การยกระดับคอรากให้สูงขึ้นหรือต่ำลงเพื่อปรับปรุงระดับดินบริเวณที่ต้นไม้นั้นขึ้นอยู่ ไม่ว่าจะเป็นชั่วคราวหรือถาวร แต่ความหมายโดยทั่วไป คือการปรับเปลี่ยนตำแหน่งที่ตั้งของต้นไม้จากสถานที่เจริญเติบโตเดิม ไปยังสถานที่แห่งใหม่ ด้วยวิธีการขุด ตัดราก หลังจากนั้นจึงห่อหุ้มราก ตัดแต่งกิ่ง ใบ ตามความจำเป็นเพื่อให้ต้นไม้นั้นเจริญงอกงามต่อไป
นอกจากนี้ ไม้ขุดล้อม หมายถึง ต้นไม้ที่ถูกปรับตำแหน่งที่ตั้งจากสถานที่เคยเจริญเติบโตเดิมไปยังสถานที่แห่งใหม่ ด้วยวิธีการขุด ตัดรากมีการห่อหุ้มระบบราก การตัดแต่งใบ กิ่ง ตามความจำเป็นเพื่อให้ต้นไม้สามารถเจริญงอกงามต่อไปได้ ไม้ขุดล้อมจัดอยู่ในกลุ่มของไม้ประดับเป็นส่วนใหญ่ โดยมีลักษณะที่เคลื่อนย้ายแบบทั้งต้น
ประโยชน์ของการขุดล้อม ย้ายปลูกต้นไม้
- เพื่อการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชในการศึกษาวิจัยและอนุรักษ์ต้นไม้บางชนิดที่มีถิ่นกำเนิดไม่กว้างขวาง สำหรับต้นไม้ที่ขยายพันธุ์ยาก การขุดล้อมและย้ายปลูกตันไม้เป็นวิธีการนำต้นไม้ไปปลูกและขยายพันธุ์ได้มากขึ้น
- เพื่อการใช้ประโยชน์ที่ดินในบางครั้งที่มีความจำเป็นในการใช้พื้นที่บริเวณที่มีต้นไม้ใหญ่ขึ้นอยู่ หากไม่ยุดล้อมออกไป จะต้องตัดต้นไม้ทิ้งเพื่อให้เกิดที่ว่าง ตัวอย่างเช่น การก่อสร้างตึกอาคารบ้านเรือน การขยายถนน การสร้างเขื่อน ฝาย อ่างเก็บน้ำ การขุดล้อมทำให้ใช้ประโยชน์จากที่ดินได้อย่างเต็มที่และเป็นการรักษาพันธุ์ไม้ไว้ได้เช่นกัน
- เพื่อความงดงามและร่มเงาในการตกแต่งภูมิทัศน์สำหรับอาคารสถานที่ สวนสาธารณะ โรงงาน หรือถนน การตกแต่งบริเวณดังกล่าว นอกจากจะมีไม้ต้นเล็กหรือกล้าไม้มาปลูกแล้ว อาจนำต้นไม้ใหญ่เข้ามาตกแต่งในพื้นที่ได้อีกด้วย
การขุดล้อมต้นไม้จะต้องคำนึงถึงความรู้ในด้านพฤกษศาสตร์ ด้านวิชาการเกษตร ด้านนิเวศวิทยาด้านปฐพีวิทยา ด้านชลประทาน ด้านการขนส่ง ด้านฤดูกาลในการขุดล้อมและยกย้ายต้นไม้
อุปกรณ์สำหรับการขุดล้อมย้ายปลูกต้นไม้ ได้แก่ กรรไกรตัดแต่งกิ่ง เลื่อยตัดกิ่งไม้สด เครื่องมือขุด-ตัดราก อุปกรณ์ห่อตุ้มดิน ถังพ่นสารเคมี อุปกรณ์แต่งรักษาแผลตันไม้อุปกรณ์ในการยกย้ายต้นไม้ อุปกรณ์ค้ำยันตันไม้ อุปกรณ์รดน้ำต้นไม้ วัสดุปลูกต้นไม้ วัสดุพรางแสง อุปกรณ์ควบคุมความชื้น
วิธีการผลิตไม้ขุดล้อม
- ก่อนที่จะปลูกต้นไม้ขุดล้อมลงดิน เกษตรกรจะเพาะต้นกล้าไม้ โดยเลือกเมล็ดไม้ยืนต้นที่มีความแข็งแรง สมบูรณ์มาเพาะ ในถุงดำที่มีวัสดุปลูกดินและขี้เถ้าแกลบ ในอัตราส่วน 1 : 1 ใช้เวลาเพาะและดูแลต้นกล้าประมาณ 3 เดือน
- เมื่อต้นกล้าที่เพาะมีความแข็งแรง มีความสูง 20-30 เซนติเมตร จึงย้ายลงมาปลูกในแปลงที่เตรียมสำหรับปลูกให้เป็นไม้ใหญ่ว้นระยะปลูก 1x 1 เมตร เน้นปลูกในเดือนพฤษภาคมซึ่งตรงกับช่วงฤดูฝน เพื่อให้ต้นไม้ได้รับน้ำอย่างต่อเนื่องและประหยัดต้นทุน
- หลังจากปลูกต้นไม้ลงภายในแปลงได้ประมาณ 15 วัน หากพบการเข้าทำลายของแมลงศัตรูพืชที่เข้ามากินใบอ่อนให้ฉีดพ่นยาเพื่อกำจัดแมลง หลังจากปลูกลงดินได้ประมาณ 1 เดือน สามารถใส่ปุ๋ยยูเรีย และปุ๋ยสูตรเสมอ 16-16-16 โดยจะใส่ทุกเดือน เดือนละ 1 ครั้ง
การขุดล้อมต้นไม้
- เกษตรกรจะขุดล้อมต้นไม้โดยการขุดตุ้มดิน ตัดรากทาสารเคมีป้องกันเชื้อราและฮอร์โมนเร่งรากบริเวณปลายรากที่ตัด ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดการแตกรากใกล้โคนต้นหรือแตกรากใหม่ในขอบเขตของตุ้มดิน และห่อตุ้มดินด้วยกระสอบ ใช้เชือกฟางพันให้รอบ ประมาณ 15-30 วัน
- การขนย้ายต้นไม้ขึ้นจากหลุม เกษตรกรจะตัดแต่งทรงพุ่มต้นไม้ออก 1 ส่วนจาก 3 ส่วน เพื่อให้ต้นไม้คงรูปและมีความสวยงาม ลดการคายน้ำ สะดวกในการขนย้ายและควรตัดแต่งกิ่งให้สัมพันธ์กับความสูงของต้นไม้ด้วย
- การวางต้นไม้เพื่อรอจำหน่าย โดยยกย้ายต้นไม้ที่ขุดล้อมมาวาง ณ พื้นที่ที่ต้องการ ทำการค้ำยันต้นไม้ เพื่อพยุงและป้องกันไม่ให้ต้นไม้โยกคลอน ห่อหุ้มตุ้มดินโดยใช้ซาแรนเย็บเป็นผ้าถุง มีรัศมีมากกว่ารัศมีของตุ้มดิน 1/3 เท่า ใส่ขุยมะพร้าว รดน้ำที่ผสมน้ำยาเร่งรากตามฉลากให้เปียกชุ่ม
วิธีการปลูกไม้ล้อมขนาดใหญ่
- ขุดหลุมปลูกให้กว้างไม่ต้องลึกมาก เพราะรากพืชที่หาอาหารจะอยู่ใกล้ผิวดิน รากพืชที่มีประสิทธิภาพในการหาอาหารจะอยู่ในความลึกตั้งแต่ผิวดินถึงลึกประมาณ 50 เซนติเมตร
- สำหรับไม้ขุดล้อมจะเป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นที่ปลูกใหม่ไม่ควรปลูกหญ้าไม้พุ่มเล็ก ไม้คลุมดิน ชิดรอบโคนต้นเพราะไม้คลุมดินเหล่านี้เติบโตเร็วแย่งน้ำและอาหารต้นไม้ใหญ่ในช่วงที่กำลังตั้งตัว แต่ควรใช้วัสดุ เช่น หญ้าแห้งสับเปลือกไม้สับ กิ่งไม้สับย่อยด้วยเครื่อง มาคลุมโคนต้นเพื่อรักษาความชื้น
- การให้ปุ๋ยควรให้เมื่อต้นไม้ต้องการ หรือเมื่อต้นไม้ใช้ปุยได้ การใส่ปุยให้ต้นไม้ในระยะแรกปลูกอาจทำให้รากพืชเสียหายได้ หรือเป็นการเร่งให้วัชพืชโตเร็ว เนื่องจากรากพืชยังไม่แข็งแรง จึงควรฉีดพ่นปุ๊ยทางใบในอัตราที่เหมาะสม เมื่อสังเกตเห็นว่าต้นไม้เริ่มมีรากแข็งแรง จึงให้ปุ้ยทางดิน
- ควรค้ำยันต้นไม้เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหาย จากคน สัตว์ ยานพาหนะ หรือลม
- ไม่ควรตัดกิ่ง หรือใบทิ้งก่อนหรือหลังการปลูกเพราะใบไม้เป็นแหล่งผลิตอาหาร รวมถึงสร้างพลังงานเพื่อให้ต้นเติบโต การริดใบทำให้พืชดูดน้ำขึ้นไปสร้างอาหารได้น้อย ควรปล่อยใบ และกิ่งไว้ให้สร้างอาหารและพลังงาน เมื่อต้นไม้ตั้งตัวได้และเริ่มแตกกิ่งใหม่ จึงค่อยตัดแต่งให้ได้รูปทรงที่ต้องการ
การปลูกต้นไม้ 1 ปี ต้นจะมีความสูง 1-3 เมตรพื้นที่ 1 ไร่จะปลูกตันไม้ ได้ 1,600 ต้น คิดค่าตันกล้าต้นละ 1 บาท ค่าไถต้นละ 2 บาท ค่าปุ๋ย 1 ปีแรกลงทุนเฉลี่ยต้นละ 5-10 บาท รายได้หักต้นทุนประมาณ 32,000-48,000 บาทต่อไร่ ตลาดไม้ขุดล้อมส่วนใหญ่ ได้แก่ บ้านจัดสรร หน่วยราชการต่าง ๆ เช่น อบต. นำไปใช้ปรับภูมิทัศน์ตามถนนหลวง การจำหน่ายไม้ขุดล้อมจะมีพ่อค้าคนกลางจากทั่วประเทศมารับไปขาย เช่น ตลาดคำเที่ยงที่เชียงใหม่ ตลาดในจังหวัดภูเก็ต
ต้นไม้ที่เหมาะนำมาทำเป็นไม้ขุดล้อม ได้แก่ราชพฤกษ์ มั่งมี ลีลาวดี เสลา อินทนิล มะฮอกกานี ศรีตรังเหลืองปรีดียาธร สะเดา ชงโค ประดู่กิ่งอ่อน พญาสัตบรรณน้ำเต้า ต้นไม้ป่าที่มีทรงสวยใบเขียวเช่น ช่อย หางนกยูงเป็นต้นจะได้รับความนิยมจะสลับกันไป
ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเภษตรและสหกรณ์ , www.withikaset.com
บทความอื่นที่น่าสนใจ