สะระแหน่ สมุนไพรไทย แก้มึนหัว ชาปลายมือ ชาปลายเท้า
สวัสดีค่ะ วันนี้เรามีสมุนไพรไทย ที่ชื่อว่าสะระแน่ สะระแหน่นั้นเป็น พืชผักสวนครัวที่หาง่าย ราคาไม่แพง การเพาะปลูกสะระแหน่นั้นก็ง่าย การเจริญเติมโตของต้นสะระแหน่นั้นค่อนข้างโตเร็ว สะระแหน่นิยมนำมาเป็นส่วนประกอบของอาหาร และ เครื่องดื่ม อย่างแพร่หลาย แต่จะรู้หรือไม่ว่า สะระแหน่นั้น สามารถนำมาทำเป็นยารักษาโรคได้อีกด้วย ด้วยภูมิปัญญาของหมอบ้าน ของไทยเรา วันนี้ทางเราจึงมีสูตรสะระแหน่ สมุนไพรไทย สะระแหน่ มานำเสนอให้ทุกท่านที่ประสบปัญหาด้านสุขภาพ ได้ลองทำทานกันค่ะ
ทำความรู้จักสะระแหน่
สะระแหน่(ฝรั่ง) เป็นพืชในตระกูลวงศ์มินต์,วงศ์กะเพรา มีแหล่งกำเนิดมาจากแถบยุโรปตอนใต้และแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เมื่อโตเต็มที่จะมีความสูงประมาณ 70 – 150 เซนติเมตร ส่วนใบจะมีลักษณะคล้ายคลึงกับใบพืชในตระกูลมินต์ มีกลิ่นหอมคล้ายใบมะนาว และทุก ๆ ปลายฤดูร้อนต้นสะระแหน่จะออกดอกสีขาว ๆ ที่เต็มไปด้วยน้ำหอมและน้ำหวานอยู่ภายใน นี้ดึงดูดใจให้ผึ้งมาดูดน้ำหวาน จากเหตุนี้ทำให้สะระแหน่อยู่ในสกุลเมลิสซา (Melissa: ภาษากรีก แปลว่าน้ำผึ้ง) และยังมีรสชาติคล้ายคลึงกับ ตะไคร้หอม, มะนาวและแอลกอฮอล์
การเพาะปลูก สะระแหน่
สะระแหน่สามารถเพาะปลูกได้ง่าย มันแค่ต้องการหญ้าหรือฟางมาคลุมไว้ด้านบนในช่วงที่อากาศหนาว ดินที่เหมาะสมในการปลูกคือดินร่วนปนทรายที่ซึ่งน้ำสามารถไหลซึมได้อย่างสะดวก สามารถเก็บเกี่ยวได้ในช่วงที่อย่างน้อยก่อนจะหมดเดือนพฤศจิกายน ชอบที่ที่มีแดดเพียงพอแต่ไม่มากจนเกินไปเช่นเดียวกับพืชตระกูลมินต์ และเหมาะที่จะปลูกในสภาพอากาศที่แห้งและความชิ้นต่ำ จะโตได้ดีที่สุดในที่ร่มและยังสะดวกที่จะเพาะปลูกในกระถางในร่ม สามารถเพาะเป็นแบบเมล็ดโดยการหว่านกระจายไปให้ทั่วบริเวณ อุณหภูมิไม่เย็นจัดจนเกินไป ลำต้นจะเริ่มตายลงในช่วงฤดูหนาวและจะเริ่มงอกใหม่ในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ ยังเหมาะที่จะปลูกโดยไม่ใช้ดินและปักต้นกล้า และถ้าหากไม่คอยเอาใจใส่ดูแลให้ดี มันก็อาจจะเจริญเติบโตและขยายพันธุ์ไปทั่วจนก่อให้เกิดความรกรุงรังและน่ารำคาญได้
ประโยชน์ของสะระแหน่
การทำครัวหรืออาหาร
สะระแหน่มักใช้เป็นส่วนผสมในการทำไอศกรีม (Ice cream) และชาสมุนไพร ทั้งร้อนและเย็น และมักผสมในอาหารกับสมุนไพรชนิดอื่นเช่น สเปียร์มินต์ อีกทั้งยังเหมาะในการเป็นเครื่องเคียงในอาหารจำพวกผลไม้สดและขนมหวาน
ประโยชน์และสรรพคุณทางยา
มักนำใบสะระแหน่มาบดแล้วทาลงบนผิวหนังจะทำให้ผิวหนังชุ่มชื่นอีกทั้งยังช่วยไล่ยุง นอกจากนี้ยังใช้ทำยาผสมลงไปในชาสมุนไพรหรือคั้นน้ำมาผสมลงในเครื่องดื่ม สะระแหน่ยังสามารถนำไปทำเป็นยาปฏิชีวนะและยังใช้เป็นตัวขับไล่อนุมูลอิสระออกจากร่างกาย อีกทั้งยังใช้เป็นยาเย็นและใช้เป็นยาคลายความเครียด และมีงานวิจัยอย่างน้อยชิ้นหนึ่งระบุว่ามันช่วยคลายความกดดันของกล้ามเนื้ออันมาจากความเหนื่อยล้าและความเครียด สะระแหน่ยังใช้ไปทำน้ำมันหอมระเหยเพื่อใช้ในการทำสุคนธบำบัด อีกทั้งยังใช้เป็นยารักษาโรคเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์
องค์ประกอบทางเคมี
สะระแหน่ประกอบไปด้วยยูจีนอล ที่สามารถทำลายแบคทีเรีย นอกจากนี้ยังประกอบไปด้วยแทนนิน (Tannin) และเทอร์เพนท์ ที่ใช้ในการเป็นยาเย็น
วัตถุดิบสมุนไพรไทยสะระแหน่
- สะระแหน่จำนวน 1 กำมือ
- น้ำสะอาด 2 ลิตร
ขั้นตอนและวิธีการทำ
- เลือกซื้อสะระแหน่ที่สดๆ นำมาล้างด้วยน้ำให้สะอาด
- เสร็จแล้ว เด็ดใบ และ ยอด ออกมารวมไว้
- แล้วนำหม้อตั้งไฟ ตั้งไฟกลางๆ เทน้ำที่เตรียมไว้ใส่ลงไปในหม้อ
- แล้วตามด้วย สะระแหน่ที่เตรียมไว้
- ต้มจนน้ำเดือด ปิดไฟ
- เสร็จแล้ว กรองเอาแต่น้ำสะระแหน่
วิธีรับประทาน
- ดื่มน้ำสะระแหน่ ดื่มต่างน้ำชา ได้ทั้งวัน
เพื่อให้การดื่มน้ำสมุนไพร สะระแหน่มีประสิทธิภาพ ควรงดของแสลง อาหารรสจัด ของมัน ของทอดของเปรี้ยว ของหมักดอง
อ้างอิง : วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
: ศูนย์การเรียนรู้สมุนไพรไทย – หมอพื้นบ้าน วัดคีรีวงก์ (วัดน้ำตก )
เรียงเรียง : นงนุช
บทความที่น่าสนใจ