สูตรน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ คัคสรรจากธารรมชาติมากคุณประโยชน์
สูตรน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ
การเตรียมน้ำสมุนไพร เพื่อให้ได้ประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างแท้จริง ควรคำนึงถึงวัตถุดิบหลัก คือ สมุนไพร ควรเลือกสมุนไพรที่มีความสด สะอาด เก็บจากต้นใหม่ ๆ ตามฤดูกาลเมื่อนำมาปรุงเป็นน้ำสมุนไพรจะให้สีที่เป็นธรรมชาติตามชนิดของสมุนไพรนั้น ๆ ความสดจะช่วยให้น้ำสมุนไพร รสชาติดีและมีคุณค่ามากกว่าใช้สมุนไพรแห้ง กรณีใช้สมุนไพรแห้งให้เลือกใช้สมุนไพรแห้งที่สะอาด สีหรือกลิ่น ไม่ผิดปกติ
นอกจากนั้น ภาชนะที่ใช้เตรียมทำน้ำสมุนไพรจะต้องสะอาด โดยเลือกใช้ให้เหมาะสมกับชนิดของสมุนไพร เนื่องจากอาจมีปฏิกิริยากับกรดที่มีอยู่ในสมุนไพร ซึ่งจะทำให้มีกลิ่น สี รส เปลี่ยนแปลงได้ ที่สำคัญควรดื่มน้ำสมุนไพรทันทีที่ปรุงเสร็จ เพื่อคงคุณค่ทางอาหารและยา ซึ่งสามารถ ดื่มได้ทั้งแบบร้อนและเย็น
น้ำกระเจี๊ยบพุทราจีน
ส่วนผสม
- กระเจี๊ยบสดหรือแห้ง 100 กรัม
- พุทราจีนแห้ง 100 กรัม
- น้ำตาลทรายแดง 100 กรัม
- น้ำเปล่า 1,200 กรัม
วิธีทำ
- ล้างกระเจี๊ยบและพุทราจีนให้สะอาด บีบพุทราจีนให้แตกใส่ลงหม้อต้มรวมกับกระเจี๊ยบ เติมน้ำเปล่าตามส่วนตั้งไฟต้มนาน 15 นาที จากนั้นกรองเอากากออกจะได้น้ำกระเจี๊ยบพุทราจีน
- นำน้ำกระเจี๊ยบพุทราจีนที่ได้ตั้งไฟพอเดือด ใส่น้ำตาลทรายแดงคนให้ละลายเข้ากัน ยกลง พักไว้ให้เย็น เทใส่แก้วเติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
- กระเจี๊ยบ มีวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสายตา มีแคลเซียม ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน
- พุทราจีน มีวิตามินเอและอี มีธาตุฟอสฟอรัสและแคลเซียม
คุณค่าทางยา
- กระเจี๊ยบ ช่วยขับปีสสาวะ ลดความดันโลหิต
- พุทราจีนเป็นยาระบายอ่อน ๆ และแก้กระหายน้ำ ช่วยบำรุงประสาทและบรรเทาอาการนอนไม่หลับ
สมุนไพรน้ำฟักข้าว
ส่วนผสม
- เนื้อฟักข้าวสุก (ผิวสีแดง) 300 กรัม
- เกลือป่น 2 กรัม
- น้ำเสาวรส 50 กรัม
- น้ำเชื่อม 300 กรัม
- น้ำต้มสุก 600 กรัม
วิธีทำ
- นำลูกฟักข้าวมาผ่าครึ่ง คว้านเมล็ดออก ปอกเปลือกแล้วหั่นเนื้อฟักข้าวเป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่ลงเครื่องปั่น เติมน้ำตัมสุกตามส่วน ปั่นให้ละเอียด เตรียมไว้
- นำเสาวรสมาผ่าครึ่งลูก ใช้ช้อนตักเอาเมล็ดนำมาคั้นน้ำเตรียมไว้
- ผสมน้ำฟักข้าว น้ำเสาวรส น้ำเชื่อม และเกลือปนคนให้ละลายเข้ากัน เทใส่แก้วเติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
- ฟักข้าว มีวิตามินซี แคลเซียม เหล็ก ไฟเบอร์ และมีสารเบต้าแคโรทีนสูงมาก
- เสาวรส มีวิตามินเอสูง และสารแคโรทีนนอยด์
คุณค่าทางยา
- ฟักข้าว มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ลด์ความเสี่ยงของการเกิดโรค หลอดเลือดหัวใจ และโรคมะเร็งต่อมลูกหมากมะเร็งปอด และมะเร็งกระเพาะอาหาร
- เสาวรส ช่วยบำรุงสายตา ผิวพรรณ สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา ช่วยบรรเทาอาการนอนไม่หลับ ลดไขมันในเส้นเลือด และลดความเสี่ยงการเกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
สมุนไพรน้ำใบบัวบก
ส่วนผสม
- ใบบัวบก 10 กรัม
- น้ำเชื่อม 15 กรัม
- น้ำต้มสุก 240 กรัม
วิธีทำ
- ล้างใบบัวบกให้สะอาด ใส่ลงเครื่องปั่น เติมน้ำต้มสุกครึ่งส่วนปั่นให้ละเอียด กรองเอาแต่น้ำ เตรียมไว้
- นำใบบัวบกที่ผ่านการปั่นในครั้งแรก ใส่ลงเครื่องปั่นอีกครั้งเติมน้ำต้มสุกส่วนที่เหลือ แล้วปั่นต่อกรองเอาแต่น้ำ เตรียมไว้
- ผสมน้ำใบบัวบกที่ได้จากการปั่นทั้งสองครั้ง กับน้ำเชื่อมคนให้เข้ากัน เทใส่แก้วเติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร มีวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสายตาและมีแคลเชียม วิตามินบี1 สูง
คุณค่าทางยา มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกายลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งปอดและมะเร็งกระเพาะอาหาร
สมุนไพรน้ำขิง
ส่วนผสม
- ขิงสด (ขิงแก่) 15 กรัม
- น้ำเชื่อม 15 กรัม
- น้ำเปล่า 240 กรัม
วิธีทำ
- ล้างขิงให้สะอาด ปอกเปลือก แล้วหั่นเป็นแว่น ใส่ลงหม้อต้ม เติมน้ำเปล่าตามส่วน ตั้งไฟพอเดือด ยกลง กรองเอาแต่น้ำ
- นำน้ำขิงที่ได้ ตั้งไฟอีกครั้งพอเดือด ใส่น้ำเชื่อมลงไปคนให้เข้ากัน ยกลง ดื่มแบบร้อนได้ทันที หรือพักไว้ให้เย็นเทใส่แก้ว เติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
- มีแคลเซียม ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน และยังมีสารเบต้าแคโรทีน ช่วยต้านอนุมูลอิสระ
คุณค่าทางยา
- แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ขับลม และขับเสมหะ
- แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน เมารถ
- เมาเรือ ช่วยเจริญอาหาร
- ลดการจับตัวของลิ่มเลือด
- ช่วยย่อยอาหาร เพิ่มการ หลั่งน้ำดีและน้ำย่อยต่าง ๆ ต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร
สมุนไพรน้ำคะน้า
ส่วนผสม
- ใบคะน้า 40 กรัม
- น้ำเชื่อม 30 กรัม
- น้ำมะนาว 10 กรัม
- เกลือป่น 1 กรัม
- น้ำต้มสุก 200 กรัม
วิธีทำ
- ล้างใบคะน้าให้สะอาด หั่นเป็นชิ้น ๆ ใส่ลงเครื่องปั่นเติมน้ำต้มสุกครึ่งส่วน ปั่นให้ละเอียด กรองเอาแต่น้ำ
- เติมน้ำต้มสุกส่วนที่เหลือลงไปเพิ่ม ใส่น้ำเชื่อม น้ำมะนาวเกลือป่น คนให้ละลายเข้ากัน เทใส่แก้ว เติมน้ำแข็งพร้อมดื่มหรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
- มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบำรุงสายตา คะน้าเป็นแหล่งเบต้าแคโรทีนซึ่งเป็นสารที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระ มีแคลเชียม ฟอสฟอรัส
- ช่วยบำรุงกระดูก และวิตามินซีช่วยป้องกันเลือดออกตามไรฟัน
- ช่วยให้เนื้อเยื่อทำงานได้ตี
คุณค่าทางยา
- ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคโลหิตจาง
- ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกาย
- แก้กระหายน้ำ
สมุนไพรน้ำมะขาม
ส่วนผสม
- เนื้อมะขามสด หรือ มะขามเปียก 20 กรัม
- น้ำเชื่อม 30 กรัม
- เกลือป่น 2 กรัม
- น้ำเปล่า 240 กรัม
วิธีทำ
สูตรใช้มะขามสด
- ล้างฝักมะขามสดให้สะอาด ลวกในน้ำต้มเดือด เพื่อให้เปลือกมะขามสดนิ่มแกะออกได้ง่าย
- นำเนื้อมะขามที่ได้ต้มในน้ำเดือด กรองเอาเมล็ดออก
- นำน้ำมะขามที่ได้ตั้งไฟพอเดือด ใส่น้ำเชื่อม เกลือป่น คนให้ละลายเข้ากัน ยกลง พักไว้ให้เย็น เทใส่แก้ว เติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
สูตรใช้มะขามเปียก
- นำมะขามเปียกแชในน้ำอุ่น นาน 1 – 2 ชั่วโมง
- ขยำมะขามเปียกกับน้ำอุ่น กรองเอาแต่น้ำ
- นำน้ำมะขามที่ได้ตั้งไฟพอเดือด ใส่น้ำเชื่อม เกลือป่นคนให้ละลายเข้ากัน ยกลง พักไว้ให้เย็น เทใส่แก้ว เติมน้ำแข็งพร้อมดื่ม หรือนำไปแช่เย็น
ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
มีวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสายตา และมีแคลเซียม ช่วยบำรุงกระดูก แก้กระหายน้ำ
คุณค่าทางยา
ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ เป็นยาระบายท้อง ช่วยการขับถ่ายได้ดี ลดอาการโลหิตจาง ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน
หมายเหตุ : การทำน้ำเชื่อม น้ำตาลทราย 240 กรัม ต่อ น้ำเปล่า 50 กรัม
เอกสารอ้างอิง : น้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ สำนักงานคณะกรรมการการสาธารณสุขมูลฐาน กระทรวงสาธารณสุข, กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
บทความที่น่าสนใจ