มือใหม่อยาก ปลูกมันแกว เริ่มต้นอย่างไรให้ได้ผลดี
ปลูกมันแกว เริ่มต้นอย่างไรให้ได้ผลดี
มันแกว เป็นพืชหัวที่ปลูกง่ายและสามารถเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้นของประเทศไทย หัวมันแกวมีรสชาติหวาน กรอบ อร่อย สามารถรับประทานสดหรือใช้เป็นวัตถุดิบในอาหารต่างๆ นอกจากนี้ มันแกวยังเป็นพืชที่มีตลาดรองรับ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเริ่มต้นทำเกษตรเพื่อสร้างรายได้ แต่สำหรับมือใหม่ การปลูกมันแกวให้ได้ผลผลิตที่ดีจำเป็นต้องมีความรู้และเทคนิคที่ถูกต้อง บทความนี้จะช่วยแนะนำแนวทางการปลูกมันแกวตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงการเก็บเกี่ยวอย่างได้ผล
แหล่งปลูก ปลูกมากที่สุดในภาคกลาง จังหวัดที่ปลูกมาก ได้แก่ สระบุรี ลพบุรี ชลบุรี สมุทรสาคร รองลงไป ได้แก่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จังหวัดที่ปลูกมากได้แก่ มหาสารคาม หนองคาย ขอนแก่น ภาคเหนือปลูกไม่มากนัก ที่จังหวัดนครสวรรค์ ลำปาง เชียงราย ส่วนภาคใต้ปลูกมันแกวน้อยกว่าภาคอื่น ๆ มีปลูกมากในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
ฤดูปลูก มันแกวชอบอากาศค่อนข้างร้อน มีฝนปานกลางในสภาพอากาศที่หนาว ระยะการเจริญเติบโตจะยาวนานในการผลิตหัวต้องการวันสั้น ถ้าปลูกในฤดูที่มีวันยาวที่ได้รับแสงแดด 14-15 ชั่วโมง การเจริญเติบโตดี แต่ไม่ผลิตหัว ควรปลูกในระยะตันฝนถึงปลายฤดูฝน เพื่อเก็บหัวในฤดูแล้งถ้าปลูกฤดูแล้ง หลังจากฝนหมดแล้ว จะมีหัวในเวลาไม่นานนัก เช่น ปลูกเดือนพฤศจิกายน จะเก็บหัวได้ในราว เดือนมกราคมหรือกุมภาพันธ์ แต่จะได้หัวเล็ก ดังนั้น เพื่อให้ได้มันแกวหัวโต ควรปลูกในช่วงเดือนมิถุนายน
การเตรียมที่ปลูก
มันแกวชอบดินร่วนทรายที่มีการระบายน้ำดีมีการ เตรียมดินดี ไม่ชอบดินเหนียว ไม่ชอบน้ำขัง ชอบดินร่วนทราย การเตรียมดินก็เหมือนกับการปลูกพืชไร่อื่น ๆ มีการไถพรวน เพื่อให้ดินร่วนโปร่ง เก็บวัชพืชออกให้หมด และยกร่อง เพื่อปลูกมันแกวบนสันร่อง
วิธีปลูก
ปลูกด้วยเมล็ดเป็นส่วนใหญ่ มีบางครั้งปลูกโดยใช้หัว เพื่อรักษาลักษณะที่ดีไว้ ปลูกหลุมละ 2 เมล็ด ในบางประเทศปลูกโดยใช้ระยะระหว่างแถว 60-75 ชม. ระยะระหว่างหลุม 30-40 ชม. อินเดียและฟิลิปปินส์ ใช้ระยะระหว่างต้น 10 ชม. ระหว่างแถว 15-20 ชม. มีรายงานจากผลการทดลองแนะนำให้ใช้ระยะ 15 x 15 ชม. ให้ผลดี ประเทศไทย ปลูกโดยวิธียกร่องระยะระหว่างแถว 80-100 ซม. ระหว่างต้นแตกต่างกันไปชนิดหัวเล็กต้นห่างกัน 10-20 ชม. ชนิดหัวใหญ่ห่างกัน 30-50 ซม. ถ้าไม่ยกร่อง ระยะระหว่างแถวแดบกว่านี้เล็กน้อย เนื้อที่ปลูก 1 ไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ประมาณ 8 กก. หรือประมาณครึ่งถัง
การพรวนดิน
ถ้าปลูกฤดูฝน ควรพรวนดินพร้อมกับกำจัดวัชพืชไม่ให้วัชพืชขึ้นปกคลุมต้นมันแกว ปกติต้องกำจัดวัชพืช 2-3 ครั้ง
การเด็ดยอด
การปลูกมันแกวในฤดูฝนนั้น จำเป็นต้องเด็ดยอดและดอกถ้าไม่เด็ด มันแกวจะเจริญเติบโตทางต้น ใบ ดอก ฝัก ทำให้มีหัวเล็กการเด็ดยอดและดอกจึงเป็นสิ่งที่ต้องทำ
การปลูกมันแกวเพื่อเก็บเมล็ดไว้ทำพันธุ์ ไม่ต้องทำ การเด็ดยอดและดอก ปล่อยให้เจริญเติบโตตามปกติ เพื่อให้ได้เมล็ดมาก และเมล็ดมีคุณภาพดี ในทางปฏิบัติ เกษตรกรจะเด็ดยอดโดยการใช้ไม้คล้ายไม้เรียว หวดให้ยอดขาด หรือหักไม่ให้ยอดเจริญเติบโตต่อไป
การใส่ปุ๋ย
ส่วนใหญ่ใช้ปุ้ยคอกแห้งและปุยหมัก ใส่ได้เรื่อยๆ ปริมาณมากน้อยขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของดินใส่ปัยแอมโมเนียมชัลเฟต หลุมละ 1 ช้อนแดง ใส่พร้อมการหยอดเมล็ดพันธุ์และหว่านปุ๋ยเคมีสูตร 12-24-12 หรือ 15-15-15 อีก 20-30 กก./ไร่ เมื่อต้นมันแกวเริ่มเลื้อย
โรคและแมลง
ไม่ค่อยมีโรคที่รบกวนต้นมันแกวมากนัก ส่วนแมลงจะมีเพลี้ยอ่อนดูดกินน้ำเลี้ยง แต่พบไม่มาก
การเก็บเกี่ยวและเก็บรักษาหลังเก็บเกี่ยว
มันแกวที่ปลูกฤดูฝนจะแก่เมื่ออายุประมาณ 5-8 เดือน แต่ถ้าจะเก็บเมล็ดต้องใช้เวลาประมาณ 10 เดือน ให้สังเกตดูใบมันแกว เมื่อใบเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแสดงว่าเริ่มเก็บหัวได้แล้ว มันแกวชนิดหัวเล็กปลูกหลังดูดูฝน เก็บเกี่ยวได้เมื่ออายุ 3 เดือน ถ้าปลูกน้อย เก็บโดยการชุดด้วยจอบถ้าปลูกมากอาจใช้ไถพลิกหัวมันแกวขึ้นมา เมื่อเก็บหัวมาแล้วล้างน้ำให้สะอาด แล้วส่งตลาดหรือเก็บรักษาไว้ต่อไปผลผลิตในพื้นที่ปลูก 1 ไร่ จะได้หัวมันแกวสดประมาณ 3-5 ตัน
การเก็บรักษามันแกวที่ดีวิธีหนึ่ง คือ ถ้าราคายังไม่ดียังไม่ชุดขึ้นจากดิน วิธีนี้จะสามารถทิ้งหัวมันแกวไว้ในดินได้อีกประมาณ 2-3 เดือน โดยไม่ให้น้ำ หัวจะไม่เสียหายเพียงแต่แท้งไปบ้าง และจะมีรสหวานมากขึ้น ถ้าชุดขึ้นมาแล้ว ควรเก็บรักษาหัวมันแกวไว้ในที่ร่ม อุณหภูมิระหว่าง 12-16 องศาเชลเชียส มีไม้ปรองพื้น และมีหลังคากันฝน จะเก็บได้นาน 1-2 เดือน
ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร
บทความอื่นที่น่าสนใจ
