ป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง มือใหม่ควรทำความเข้าใจ ก่อนจะปลูกต้นไม้
ป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง
หลักการในการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง
เป็นแนวคิดของการผสมผสานการอนุรักษดิน น้ำ และการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ ควบคู่ไปกับความต้องการด้านเศรษฐกิจและสังคม เพื่อป้องกันมิให้เกิดการบุกรุกทำลายป่าไม้ อันเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและส่งเสริมให้คนไทยรู้จักการนำทรัพยากรป่าไม้มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสดในการดำเนินชีวิต
ป่า 3 อย่าว จำแนกออกได้ดังนี้
- ป่าไม้ใช้สอย อาทิ ไม้ไผ่ ไม้โตเร็วอย่างสะเดา เป็นต้น
- ป่าไม้กินได้ ได้แก่ไม้ผล และผักกินใบหรือกินหัวชนิดต่างๆ
- ป่าไม้เศรษฐกิจ คือ ไม้ที่ปลูกไว้ขาย ไม่ว่าจะเป็นไม้เศรษฐกิจและไม่ที่ปลูกไว้ขายเนื้อไม้ เช่น ไม้สัก เป็นต้น
ประโยชน์ 4 อย่าง จำแนกออกได้ดังนี้
- ประโยชน์ในการเป็นไม่ใช้สอย โดยนำมาสร้างบ้าน ทำเล้าเป็ด เล้าไก่ ด้ามจอบเสียม ทำหัตถกรรม หรือกระทั้งเป็นฟืนในการหงต้ม
- ประโยชน์ในการเป็นอาหาร ทั้งพีซกินใบ กินผล กินหัว และเป็นยาสมุนไพร
- ประโยชน์ในการเป็นแหล่งรายได้ของครัวเรือน เป็นพีชที่สามารถนำมาจำหน่ายได้ ซึ่งควรปลูกพีชหลากหลายชนิดเพื่อลดความเสี่ยงเรื่องราคาตกต่ำและไม่แน่นอน
- ประโยชน์ในการช่วยอนุรักษ์ดินและน้ำ การปลูกพืชที่หลากหลายอย่างเป็นระบบ ช่วยสร้างสมดุลของระบบนิเวศในสวน ช่วยปกป้องผิวดินให้ฐมชื่น ดูดซับน้ำฝน และค่อยๆ ปลดปล่อยความชื้นสู่สวนเกษตรกรรม
เทคนิคการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง
เพื่อให้การสร้างป่าได้ผลดีและมีระบบที่สมดุลเหมือนป่าธรรมชาติ ซึ่งจะชวยลดปัญหาเรื่องของโรคและแมลงศัตรูพีช และช่วยประหยัดต้นทุนในการจัดการ ประกอบด้วย พันธุพีชที่หลากหลาย โดยการแบ่งป่าออกเป็น 5 ระดับ ตามชั้นความสูงของต้นไม้และระบบนิเวศของป่าดังนี้
- ไม้ระดับสูง อาทิ ตะเคียน ยางนา มะค่าโมง สะตอ มะพร้าว ฯลฯ
- ไม้ระดับกลาง อาทิ ผักหวานป่า ติ้ว พลู กำลังเสือโคร่ง กล้วย ฯลฯ
- ไม้พุ่มเตี้ย อาทิ ผักหวานบ้าน มะนาว พริกไทย,ย่านาง,เสาวรส ฯลฯ
- ไม้เรียดิน อาทิ หน้าวัว ผักเสี้ยน มะเขือเทศ สะระแหน่งย ฯลฯ
- ไม้หัวใต้ดิน อาทิ ตะไคร้มิ้น ไพล เผือก มัน บก กลอย ฯลฯ
ข้อคำนึงในการปลูกป่า 3 อย่าง
- การปลูกช่วงแรกควรเลือกปลูกไม้บิกนำ เช่น แค มะธุม สะเดา กล้วย อ้อย ไผ่ ข้าวและพืชผัก ทั้งนี้ เพราะเป็นพีชอาหารและไม่ใช้สอยเล็กๆน้อยๆ ที่โตและให้ผลผลิตเร็ว สามารถคลุมดินและดูดซับความชุมชื้น โดยควรเน้นปลูกพีชกินได้ ที่โตไวเพื่อเป็นแหล่งอาหารและไม้ใช้สอย
- ไม้ปลูกเพื่ออยู่อาศัย หรือไม้เศรษฐกิจขนาดใหญ่ หรือไม้ระดับสูงควรปลูกในปีที่ 2
- ไม้สมุนไพร ส่วนใหญ่จะเป็นไม้พุ่มเตี้ย ไม้เรียดิน และไม้หัวใต้ดินมักจะเจริญเติบโตได้ดีในที่ร่มและร่มรำไร
- นาข้าวควรเลือกทำในพื้นที่ให้หมาะสม สามารถให้ผลผลิตเพียงพอตลอดทั้งปี
- ควรขุดร่องน้ำขนาดเล็กเพื่อเก็บน้ำและความชุมชื้นแก่ต้นไม้ อีกทั้งสามารถใช้เลี้ยงปลาเพื่อเป็นอาหาร และหมุนเวียนน้ำไปสู่บ่อขนาดใหญ่
หลัก 7 พอเพียง
- พออยู่ สามารถพึ่งตนเองด้านที่อยู่อาศัยได้
- พอกิน สามารถพึ่งตนเองเรื่องอาหารและยารักษาโรคได้
- พอใช้ สามารถพึ่งตนเองเรื่องรายจ่ายที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวันได้
- พอร่มเย็นเป็นสูข สามารถมีความสุข อิ่มเอิบใจ กับสิ่งที่มีที่ทำได้
- พอพลังงานทดแทน ด้วยการปลูกอ้อยอินทรีย์ หรือพีชพลังงานอื่นๆ ร่วมกับป่า 3 อย่าง ร้อยละ 70
- พอพัฒนาคน
- มีข้อมูลและสื่อลารสู่สาธารณะที่พอเพียง
ขอขอบคุณข้อมูลจาก ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ (นายบุญถม ทาปุย)
บทความอื่นที่น่าสนใจ